Cumhur Sinan Özdemir’den İş Hukuku ve Sendikal Haklar Üzerine Çarpıcı Bir Yazı

İş Başmüfettişi Cumhur Sinan Özdemir’in kaleme aldığı “Belediye İşyerlerinde Sendika Hakkı ve Sendikal Tazminat” başlıklı makale, Türkiye’de iş hukuku ve sendikal özgürlükler alanında kapsamlı bir rehber niteliği taşıyor. Yerel Yönetim ve Denetim dergisinin Ocak 2025 tarihli sayısında yayımlanan bu eser, hem teorik hem de pratik boyutlarıyla konuyu ele alarak okuyuculara derin bir perspektif sunuyor.

Anayasal Temeller ve Uluslararası Güvenceler

Makale, sendika özgürlüğünün Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 51. maddesiyle güvence altına alınan temel bir hak olduğunu vurguluyor. Özdemir, bu hakkın “Sosyal Devlet” ilkesinin bir yansıması olduğunu belirtirken, işçilerin sendika kurma ve üye olma özgürlüğünün yanı sıra sendikadan ayrılma hakkına da sahip olduğunu ifade ediyor. Hiç kimsenin sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamayacağının altını çizen yazar, bu özgürlüğün Anayasa’nın 90. maddesi uyarınca uluslararası sözleşmelerle (ILO’nun 87, 98 ve 151 sayılı sözleşmeleri) de korunduğunu ve bu sözleşmelerin ulusal hukukun üzerinde olduğunu hatırlatıyor. Bu noktada, kanunların uluslararası standartlara aykırı olamayacağı açıkça ortaya konuyor.

Sendikal Hakların A’dan Z’ye İncelenmesi

Cumhur Sinan Özdemir, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nu temel alarak sendikal hakların işleyişini adım adım açıklıyor. Makalede, sendika kurucularının fiil ehliyetine sahip ve belirli suçlardan mahkum olmamış kişiler olması gerektiği belirtiliyor. Sendikal üyelik için ise 15 yaşını dolduran ve işçi statüsünde olan herkesin sendikaya üye olabileceği ifade ediliyor. Üyelik başvurusunun e-Devlet üzerinden yapılabildiğini ve sendikanın 30 gün içinde reddetmemesi halinde üyeliğin otomatik olarak kabul edildiğini detaylandıran Özdemir, reddedilen başvurular için mahkemeye başvuru hakkını da hatırlatıyor.

Aidatlar konusunda ise, sendika tüzüğüne göre belirlenen miktarın işveren tarafından işçinin ücretinden kesilerek sendikaya ödendiği belirtiliyor. Eğer işveren bu ödemeyi zamanında yapmazsa, bankaların işletme kredilerine uyguladığı en yüksek faizle birlikte sorumlu tutulacağı vurgulanıyor. Üyelikten ayrılma süreci de e-Devlet üzerinden kolaylıkla gerçekleştirilebiliyor; çekilme bildirimi sendikaya ulaştıktan bir ay sonra geçerlilik kazanıyor.

Sendikal Nedenlerle Fesih ve Tazminat

Makalenin en çarpıcı bölümlerinden biri, sendikal nedenlerle iş sözleşmesinin feshi ve bu durumda işçilere tanınan haklar. Özdemir, işverenin sendika üyeliği veya sendikal faaliyetler nedeniyle işçiyi işten çıkaramayacağını ya da ayrımcılık yapamayacağını net bir şekilde ortaya koyuyor. Eğer işveren bu yasağı ihlal ederse, işçiye en az bir yıllık ücret tutarında sendikal tazminat ödenmesi gerektiği belirtiliyor. Feshin sendikal nedenle yapıldığını ispat yükü işverene aitken, işçinin feshin başka bir nedene dayandığını iddia etmesi halinde bunu kanıtlaması gerekiyor. Yargıtay kararlarına da atıfta bulunan Özdemir, bu tür davalarda işyerindeki sendikal faaliyetlerin, üye sayılarının ve yetki süreçlerinin dikkate alınması gerektiğini vurguluyor.

İşe İade Süreci ve Arabuluculuk Zorunluluğu

7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun getirdiği yeniliklere de değinen makale, işe iade davalarında arabuluculuğun dava şartı olduğunu hatırlatıyor. İş sözleşmesi feshedilen bir işçi, fesih bildiriminden itibaren bir ay içinde arabulucuya başvurmak zorunda. Eğer arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabiliyor. İşverenin işçiyi işe başlatmaması durumunda ise 4 ila 8 aylık ücret tutarında işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre için en fazla 4 aylık ücret ve diğer haklar ödeniyor. Özdemir, bu süreçte işçinin samimi bir işe başlama iradesi göstermesi gerektiğini, aksi halde tazminat haklarının geçersiz sayılabileceğini Yargıtay kararlarıyla destekleyerek açıklıyor.

Neden Okunmalı?

Cumhur Sinan Özdemir’in bu makalesi, sendikal haklar ve iş güvencesi konularında hem teorik bilgi hem de pratik uygulamalar sunuyor. Belediye işçileri, sendika temsilcileri, işverenler ve hukukçular için vazgeçilmez bir kaynak olan bu çalışma, Türkiye’deki iş hukuku sisteminin güncel dinamiklerini anlamak isteyen herkes için yol gösterici. Yazarın, yasal metinleri ve yargı kararlarını ustalıkla harmanlayarak sunduğu bu eser, okuyuculara sendikal hakların korunması ve tazminat süreçleri hakkında net bir çerçeve çiziyor.

İlgilenenler için kaynak: Bu değerli makaleyi keşfetmek için hemen Yerel Yönetim ve Denetim dergimizin Ocak 2025 sayısında edinin! İş hukuku ve sendikal haklar alanında uzman bir bakış açısıyla donanmak isteyenler için Cumhur Sinan Özdemir’in titizlikle hazırladığı bu çalışma, bilgiye açılan bir kapı niteliğinde. Kaçırmayın! Dergimize mobil uygulamamız veya internet sitemiz üzerinden ulaşabilirsiniz.

Dergimize doğrudan ulaşmak için tıklayınız...

KONTDER

Daha Fazlası İçin Ziyaret Edin!

Belediyeler ve kamu yönetimi ile ilgili daha fazla bilgi almak, güncel haberlerden haberdar olmak için bizi takip edin:

X (Twitter): @kontder   İnstagram : kontderr

Mobil Uygulamamızı İndirmek İçin Tıklayınız: Play Store / App Store