31 Aralık 2005 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 26040 (4. Mükerrer)

Maliye Bakanlığından :

Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ

(Seri No: 1)

1. Giriş

Bilindiği üzere, 24/12/2003 tarihli ve 25326 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunla değişik “Üst yöneticiler” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasında;

“Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali, belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Milli Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.”

hükmüne yer verilmiş, aynı maddenin ikinci fıkrasında üst yöneticilerin 5018 sayılı Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahalli idarelerde ise meclislerine karşı sorumlu oldukları ve üçüncü fıkrasında ise bu sorumluluklarının gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirecekleri belirtilmiştir.

5018 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (k) bendinde ise “Harcama birimi” kamu idare bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birim olarak tanımlanmıştır.

Anılan Kanunun “Kamu İdareleri Bütçeleri” başlıklı ikinci kısmının dördüncü bölümünde “Harcama Yapılması”na ilişkin esaslar düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu bölümde yer alan ve 5436 sayılı Kanunla değişik “Harcama yetkisi ve yetkilisi” başlıklı 31 inci maddesinin birinci fıkrasında;

“Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.” 

hükmü ile aynı maddenin dördüncü fıkrasının ilk cümlesinde;

“Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde; idareler, merkez ve merkez dışı birimler ve görev unvanları itibarıyla harcama yetkililerinin belirlenmesine, harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde birleştirilmesine ve devredilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.”

hükmü yer almaktadır.

Bu çerçevede, 5018 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde harcama yetkililerinin belirlenmesine, harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde birleştirilmesine ve devredilmesine ilişkin usul ve esaslar aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

2. Harcama Yetkililerinin Belirlenmesi

5018 sayılı Kanunun 5436 sayılı Kanunla değişik 31 inci maddesinin birinci fıkrasında bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olarak belirlenmiştir. Bu hüküm uyarınca bütçe sınıflandırması harcama yetkilisini belirleyen temel unsur olmaktadır.

Bilindiği üzere kamu idare bütçeleri, MaliyeBakanlığınca uluslararası standartlara uyumlu olarak belirlenen analitik bütçe sınıflandırmasına göre hazırlanmaktadır. Analitik bütçe sınıflandırması; kurumsal sınıflandırma, fonksiyonel sınıflandırma, finansman tipi ve ekonomik sınıflandırma olmak üzere dört gruptan oluşmaktadır.

Kurumsal sınıflandırmada dört düzeyli ve sekiz haneli bir kodlama sistemi benimsenmiş olup, birinci düzeyde Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, yüksek yargı organları ile bakanlıklar ve bütçe türleri, ikinci düzeyde birinci düzeyde tanımlanan yöneticilere karşı doğrudan sorumlu birimler ile bütçe türleri kapsamında yer alan kurumlar, üçüncü düzeyde ana hizmet birimleri gibi ikinci düzeye bağlı birimler, dördüncü düzeyde ise destek ve lojistik birimler ile politika uygulayıcı birimler yer almaktadır.

Buna göre, kurumsal sınıflandırmanın üçüncü ve dördüncü düzeyinde yer alan birimler, bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimlerini, bu birimlerin en üst yöneticileri de harcama yetkililerini ifade etmektedir.

Öte yandan, 5018 sayılı Kanunun 5436 sayılı Kanunla değişik 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında, teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisinin, üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından; mahallî idarelerde İçişleri Bakanlığının, diğer idarelerde ise Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebileceği ayrıca hüküm altına alınmıştır.

2.1. Merkez Teşkilatı Harcama Yetkilileri

5018 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç olmak üzere, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, sosyal güvenlik kurumlarının ve mahalli idarelerin merkez teşkilatı harcama yetkilileri görev unvanları, bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimleri ve hesap verme sorumluluğu açısından bağlı oldukları üst yöneticiler itibarıyla aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

2.1.1 Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinde Harcama Yetkilileri

Teşkilat Yapısı

Üst Yönetici

Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Harcama Birimi

Harcama Yetkilisi

Başbakanlık,

Bakanlık

(Milli Savunma Bakanlığı hariç)

Müsteşar

Kurul Başkanlığı

Genel Müdürlük

Başkanlık

Müstakil Daire Başkanlığı

Müşavirlik

Özel Kalem Müdürlüğü          

Savunma Sekreterliği

Merkez

Kurul Başkanı

Genel Müdür

Başkan

Daire Başkanı

Müşavir

Özel Kalem Müdürü

Savunma Sekreteri

Başkan

Müsteşarlık

Müsteşar

Kurul Başkanlığı        

Genel Müdürlük         

Müstakil Daire Başkanlığı

Başkanlık

Müşavirlik

Özel Kalem Müdürlüğü          

Savunma Uzmanlığı   

Kurul Başkanı

Genel Müdür

Daire Başkanı

Başkan

Müşavir

Özel Kalem Müdürü

Savunma Uzmanı

Genel Müdürlük

Genel Müdür

Kurul Başkanlığı       

Müstakil Daire Başkanlığı

Daire Başkanlığı

Başkanlık

Müdürlük

Savunma Sekreterliği

Sivil Savunma Uzmanlığı

 Savunma Uzmanlığı Müşavirlik      

Akademi Başkanlığı

Birim

Kurul Başkanı

Daire Başkanı

Daire Başkanı

Başkan

Müdür

Savunma Sekreteri

Sivil Savunma Uzmanı

Savunma Uzmanı Müşavir

Akademi Başkanı

Birim Amiri

Başkanlık

Başkan

Kurul Başkanlığı        

Müstakil Daire Başkanlığı

Daire Başkanlığı

Savunma Uzmanlığı

Savunma Sekreterliği

Müşavirlik

Kurul Başkanı

Daire Başkanı

Daire Başkanı

Savunma Uzmanı

Savunma Sekreteri

Müşavir

Genel Sekreterlik

Genel Sekreter

Daire Başkanlığı

Daire Başkanı

Yüksek Mahkemeler ve Sayıştay

Başkan

Genel Sekreterlik       

Özel Kalem Müdürlüğü

Genel Sekreter

Özel Kalem Müdürü

Kurul

Başkan

Genel Sekreterlik

Denetim ve İnceleme Grupları

Genel Sekreter

Genel Sekreter

Kurum

Başkan

Müstakil Daire Başkanlığı

Müşavirlik

Savunma Uzmanlığı

Daire Başkanı

Müşavir

Savunma Uzmanı

Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milli Savunma Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığında görev unvanları itibarıyla merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu idarelerin üst yöneticileri tarafından belirlenir ve bunlar mali hizmetler birimi ile muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilir.

Yüksek Mahkemeler ve Sayıştay bütçelerinde Heyet, Daire, Kurullar, Cumhuriyet Başsavcılığı ile Denetim Birimlerine tahsis edilen ödeneklerin harcama yetkilisi Genel Sekreterdir.

2.1.2. Özel Bütçeli İdarelerde Harcama Yetkilileri

Teşkilat Yapısı

Üst Yönetici

Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Harcama Birimi

Harcama Yetkilisi

Üniversite ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri

Rektör

Genel Sekreterlik

Daire Başkanlığı

Hukuk Müşavirliği

Fakülte

Yüksekokul

Meslek Yüksekokulu

Enstitü

Hastane

Merkez

Bölüm

Savunma Uzmanlığı

Genel Sekreter

Daire Başkanı

Hukuk Müşaviri

Dekan

Müdür

Müdür

Müdür

Başhekim

Müdür

Başkan

Savunma Uzmanı

Müsteşarlık

Müsteşar

Müstakil Daire Başkanlığı

Hukuk Müşavirliği

Daire Başkanı

Hukuk Müşaviri

Genel Müdürlük

Genel Müdür

Kurul Başkanlığı

Müstakil Daire Başkanlığı

Müdürlük

Sivil Savunma Uzmanlığı

Savunma Uzmanlığı     

Hukuk Müşavirliği     

Şube Müdürlüğü

Kurul Başkanı

Daire Başkanı

Müdür

Sivil Savunma Uzmanı

Savunma Uzmanı

Hukuk Müşaviri

Şube Müdürü

Merkez

Merkez Başkanı veya              Genel Sekreter

Genel Sekreterlik

Başkanlık

Müdürlük

Hukuk Müşavirliği

Genel Sekreter

Başkan

Müdür

Hukuk Müşaviri

Başkanlık

Başkan

Genel Sekreterlik

Müstakil Daire Başkanlığı 

Özel Kalem Müdürlüğü

Hukuk Müşavirliği     

Müdürlük

Genel Koordinatörlük

Grup Başkanlığı

Genel Sekreter

Daire Başkanı

Özel kalem Müdürü

Hukuk Müşaviri

Müdür

Genel Koordinatör

Grup Başkanı

Kurum

Başkan

Kurul Başkanlığı

Genel Sekreterlik

Müstakil Daire Başkanlığı

Daire Başkanlığı

Sivil Savunma Uzmanlığı

Hukuk Müşavirliği

Enstitü

Müdürlük

Merkez

Başkanlık

Kurul Başkanı

Genel Sekreterlik

Daire Başkanı

Daire Başkanı

Sivil Savunma Uzmanı

Hukuk Müşaviri

Müdür

Müdür

Başkan

Başkan

Kurul

Kurul Başkanı

Üniversitelerarası Kurul

Ü. Kurul Başkanı

Enstitü

Başkan, Genel Müdür

veya Müdür

Genel Sekreterlik

Müstakil Daire Başkanlığı 

Daire Başkanlığı

Özel Kalem Müdürlüğü

Sivil Savunma Uzmanlığı

Savunma Uzmanlığı

Hukuk Müşavirliği     

Müdürlük

Koordinatörlük

Genel Sekreter

Daire Başkanı

Daire Başkanı

Özel Kalem Müdürü

Sivil Savunma Uzmanı

Savunma Uzmanı

Hukuk Müşaviri

Müdür

Koordinatör

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığında görev unvanları itibarıyla merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu idarelerin üst yöneticileri tarafından belirlenir ve bunlar mali hizmetler birimi ile muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilir.

2.1.3. Sosyal Güvenlik Kurumlarında Harcama Yetkilileri

Teşkilat Yapısı

Üst Yönetici

Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Harcama Birimi

Harcama Yetkilisi

Kurum

Başkan

Kurul Başkanlığı

Genel Müdürlük

Müstakil Daire Başkanlığı

Savunma Uzmanlığı

Hukuk Müşavirliği

Uzmanlık

Kurul Başkanı

Genel Müdür

Daire Başkanı

Savunma Uzmanı

Hukuk Müşaviri

Uzman

Genel Müdürlük

Genel Müdür

Kurul Başkanlığı

Daire Başkanlığı

Hukuk Müşavirliği

Sivil Savunma Birimi

Kurul Başkanı

Daire Başkanı

Hukuk Müşaviri

Sivil Savunma Uzmanı

2.1.4. Mahalli İdarelerde Harcama Yetkilileri

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 46 ncımaddesinde, il özel idaresi bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olarak tanımlanmış, ilçelerde bu yetkinin kaymakam tarafından kullanılacağı belirtilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanununun 63 üncü maddesinde, belediye bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi, 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu uyarınca da mahalli idare birliklerinde birlik başkanı harcama yetkilisi olarak tanımlanmıştır.

Mahalli idarelerde kurumsal sınıflandırmanın üçüncü ve dördüncü düzeyinde ödenek tahsis edilen ana hizmet birimleri ve yardımcı hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimlerinin en üst yöneticilerinin harcama yetkilisi olarak belirlenmesi ve yetki-sorumluluk tesisinin buna göre yapılması gerekmektedir.

Ancak teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan ve bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan mahalli idarelerde harcama yetkisi, üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından; İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebilir.

2.2. Merkez Dışı Birimlerde Harcama Yetkilileri

5018 sayılı Kanunun 22 ncimaddesi uyarınca kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri merkez dışı birimlerine ödenek gönderme belgesi düzenlemek suretiyle ödenek gönderirler. Ödenek gönderme belgesiyle ödenek gönderilen merkez dışı birimlerin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.

Merkez dışı birimlerde harcama yetkilileri görev unvanları itibarıyla aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

Ödenek Gönderme Belgesiyle

Ödenek Gönderilen Birim

Harcama Yetkilisi

Bölge Müdürlükleri veya eşdeğer birimler

Bölge Müdürü veya eşdeğer yetkili

İl Müdürlükleri veya eşdeğer birimler

İl Müdürü veya eşdeğer yetkili

İlçe Müdürlükleri veya eşdeğer birimler

İlçe Müdürü veya eşdeğer yetkili

Malmüdürlüklerinde ve ilçe özel idarelerinde harcama yetkilisi kaymakamdır.

Çeşitli bakanlık ve kuruluşlara bağlı; ilköğretim, ortaöğretim ve dengi okullar, başkanlık, hastane, dispanser, sağlık ocağı, sağlık merkezi, müze ve kütüphaneler, ceza ve tevkif evleri gibi birimlere ödenek gönderme belgesi ile ödenek gönderilmesi halinde bu birimlerin okul müdürü, başhekim, tabip, başkan, müdür gibi unvanlara sahip en üst yöneticileri harcama yetkilisidir.

3. Harcama Yetkisinin Birleştirilmesi

Teşkilat yapısında üst yönetici ile harcama birimleri arasında yönetim kademesi yer almak şartıyla, bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimlerinin harcama yetkisi harcama türleri itibarıyla kısmen veya tamamen; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanlığının, sosyal güvenlik kurumlarında ilgili bakanlığın, mahalli idarelerde ise İçişleri Bakanlığının uygun görüşü ve üst yöneticinin onayı ile bir üst yönetim kademesinde birleştirilebilir.

Uygun görüş talep yazılarında, harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde birleştirilme gerekçesine ayrıntılı olarak yer verilir.

Üst yönetici ve yardımcılarına harcama yetkisinin birleştirilmesi suretiyle harcama yetkisi verilemez.

4. Harcama Yetkisinin Devri

Harcama yetkilileri, kamu hizmetlerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde sunulmasını sağlamak amacıyla aşağıda belirlenen sınırlar dahilinde harcama yetkisini devredebilirler. Buna göre kamu idarelerinin;

- Merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşikolarak bir alt kademedeki yöneticilere,

- Merkez dışı birimlerinde ise bölge müdürleri veya eşdeğer yetkililer, il müdürleri veya eşdeğer yetkililer ile nüfusu 50.000’i aşan ilçelerin ilçe müdürleri veya eşdeğer yetkililer harcama yetkilerini yardımcılarına,

- Belediye ve il özel idareleri ile bunlara bağlı idarelerin harcama yetkilileri bu yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşikolarak bir alt kademedeki yöneticilere,

- Mahalli idare birliklerinde birlik başkanı harcama yetkisini birlik genel sekreteri, birlik müdürü veya birim amirlerine,

kısmen veya tamamen devredebilirler.

Her bir harcama işlemi itibarıyla, mal ve hizmet alımlarında ikiyüzellibinYeni Türk Lirasını, yapım işlerinde ise birmilyonYeni Türk Lirasını aşan harcamalara ilişkin harcama yetkisi hiçbir şekilde devredilemez.

Harcama yetkisi aşağıdaki şartlara uygun olarak devredilir:

•   Yetki devri yazılı olmak zorundadır.
•   Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenmiş olmalıdır.
•   Merkez teşkilatında harcama yetkisinin devri ve bu yetkinin geri alınması üst yöneticiye, mali hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine; merkez dışı birimlerde ise mali hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilmelidir.

Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin idari sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

5. Diğer Hususlar

Harcama yetkilisinin kanuni izin, hastalık, geçici görev, disiplin cezası uygulaması, görevden uzaklaştırma ve benzeri nedenlerle geçici olarak görevinden ayrılması halinde ilgili harcama biriminin harcama yetkilisi vekaleten görevlendirilen kişidir.

İdarelerin teşkilat yapısında yer almayan birimler ile yurtdışı teşkilatına tahsis edilen ödeneklerin harcama yetkilileri üst yöneticiler tarafından belirlenir ve bunlar mali hizmetler birimi ile muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilir.

Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur.

5018 sayılı Kanunun 5436 sayılı Kanunla değişik 60 ıncımaddesi uyarınca harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi görevi aynı kişide birleşemez. Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol görevini yürütenler mali işlem sürecinde görev alamazlar.

Bu tebliğin yayımı tarihinden sonra, tebliğ kapsamında yer alan kamu idarelerinin teşkilat yapısının değişmesi ile 5018 sayılı Kanun kapsamına yeni idarelerin girmesi hallerinde bu idarelerin harcama yetkilileri, 5018 sayılı Kanunun 5436 sayılı Kanunla değişik 31 inci maddesi hükümleri ile bütçe sınıflandırması dikkate alınarak bu tebliğe uygun olarak belirlenir.

Bu tebliğin uygulanmasında tereddüde düşülen durumlarda Maliye Bakanlığının görüşü alınır.

6. Yürürlük

Bu tebliğ 1/1/2006 tarihinde yürürlüğe girer.

Tebliğ olunur.