İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün 12.08.2008 tarih ve B.05.0.PGM.0.06.00.02/14695 sayılı genelgesi.

KONU: Disiplin Soruşturmalarının Yürütülmesinde Dikkat Edilecek Hususlar

30.01.1986 gün ve 19004 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 86/10286 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliğin 8 inci maddesinin 1 inci fıkrasında “…Bakanlar ile bunların bağlı kuruluşlarında görevli memurların…..Devlet memurluğundan çıkarma cezaları hakkında bunlara bağlı bulundukları kurumların Yüksek Disiplin Kurullarınca karar verilir.” hükmü ile 2 inci ve 3 üncü fıkralarındaki “İl Özel İdarelerinde, Belediyelerde, bu kurumların kurdukları birliklerde, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda görevli memurların, Devlet Memurluğundan Çıkarılma cezası ile ilgili işler İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunca görülür. Büyükşehir Belediyelerinde çalışan memurlar hakkında Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası verme yetkisi, Büyükşehir Belediyesi Yüksek Disiplin Kuruluna aittir.” ifadesi bulunmaktadır.

Yukarıdaki madde hükmü uyarınca Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası ile cezalandırılması teklif ile Bakanlığımız Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilen dosyalarda son zamanlarda esas ve usuller yönünden bazı eksiklikler görüldüğünden aşağıdaki hususların hatırlatılmasına ve dosyaların bu esaslara göre düzenlenmesine ihtiyaç duyulmuştur.

1- Çoğunluğu ilçe Özel İdareleri, Belediyeler, bu kurumların kurdukları birlikler ve bunlara bağlı döner serma-yeli kuruluşlar personeli olmak üzere Bakanlığımız personeli hakkında Devlet Memurluğundan çıkarma talebi ile ilgili düzenlenen disiplin soruşturması dosyaları Mahalli İdareler Genel Müdürlüğüne intikal ettirilmekte, bu da zaman israfına yol açmaktadır.

Disiplin işlemleri, özellikle de Yüksek Disiplin Kurulu ile ilgili iş ve işlemler ivediliği ve zaman aşımlı olmaları sebebiyle bir an önce işleme alınması gereken dosyalardır.

Bu nedenle Devlet Memurluğundan Çıkarma taleplerini içeren ve Yüksek Disiplin Kurulunda görüşülmek üzere Bakanlığa gönderilecek dosyaların Özel İdare ve Belediye personeli hakkında bile olsa doğrudan doğruya Personel Genel Müdürlüğüne intikal ettirilmesi gerekmektedir.

2- Suç teşkil eden fiilin öğrenilmesinden sonra disiplin soruşturması emrine istinaden, memuriyet unvanı ve görev açısından üst yada en azından aynı düzeyde bir görevlinin muhakkik olarak tayin edilmesi, eğer suç Devlet Memurluğundan Çıkarma cezasını gerektirecek nitelikte ise görevlendirilecek olan muhakkikin müfettiş, kontrolör veya Mülki İdare Amiri olmasına özen gösterilmesi, ilgiliye isnat edilen tüm iddiaların iddiayı kanıtlayıcı delillerin (tanık ifadeleri, belgeler, tutanaklar vb.) muhakkik tarafından toplanarak asıllarının veya tasdikli birer örneklerinin soruşturma dosyasına eklenmesi, disiplin dosyasında mevcut bulunan bütün evrakın, sıra numarası, tarih, sayısı, sayfa adedi ile mahiyetinin belirtilerek bir dizi pusulasına bağlanması ve düzenlenen disiplin soruşturması raporunda isnat edilen tüm iddialar delillere dayandırıldıktan sonra muhakkik görüşünün belirtilmesi gerekmektedir.

Ayrıca yargı kararlarında ortak görüş alarak “Disiplin Cezası verilebilmesi için, kusurlu halin tespitinden sonra kanunla belli süreler içerisinde ilgili memur hakkında soruşturma açılması, bu soruşturma sonucunda oluşturulan soruşturma raporunun değerlendirilerek yetkili disiplin amiri veya kurul tarafından Disiplin Cezasının verilmesi gerektiği” belirtildiğinden bu hususa da riayet edilmesi gerekmektedir.

3- Disiplin Soruşturması raporlarının başlangıç bölümünde;

Görev emri, görev onayı ve soruşturmanın hangi suretle başlatıldığı suçun nevi, işlendiği tarih, sanık veya sanıkların adı-soyadı ve memuriyeti,

İnceleme ve tahlil bölümünde;

Belgelerin, tanık ifadelerinin ve her türlü bilginin incelenmesi değerlendirilmesi, tahlil edilmesi ile Disiplin suçu işlediğine dair kanaati oluşturan bilgilerin bir araya getirilmesi,

Sonuç bölümünde ise;

Disiplin Suçunun gerçekleşip gerçekleşmediğinin kesin olarak belirtilmesi ile hangi disiplin maddesinden sevk edildiğinin bildirilmesi ve kaç nüsha rapor düzenlenip nerelere tevdi edildiği veya nerede alıkonulduğu belirtilmeli-dir.

4- Yüksek Disiplin Kurulunda görüşülmek amacıyla Bakanlığa gönderilen soruşturma dosyalarının İl Valisi imzasıyla ve Valinin görüşü belirtilerek gönderilmesi gerekmektedir.

5- Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası ile cezalandırılması amacıyla gönderilen soruşturma dosyaları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/E maddesindeki belirtilen fiil ve haller kapsamına giren eylemlerden birisine yönelik olmalı, dolayısıyla Devlet Memurluğundan Çıkarma talebi ile eylem arasında uyar-lık bulunmalıdır.

6- Bakanlığa gönderilen soruşturma dosyalarının nadiren de olsa iki yıllık ceza verme zaman aşımı süresi geçirildikten sonra, büyük çoğunluğunun ise iki yıllık sürenin dolmasına çok az bir süre kala ve eksikliklerle gönderildiği gözlenmiştir. Bu durum dosyadaki eksikliklerin tamamlanması ve savunma alınması için Bakanlığa yeteri kadar zaman bırakmamaktadır. Bu nedenlerle Disiplin Amirleri, verilen disiplin soruşturma onaylarına istinaden hazırlanacak soruşturma raporlarının makul bir süre içerisinde bitirilerek Bakanlığa gönderilmesini sağlamalı; zaman aşımına sebebiyet veren görevliler hakkında yasal işlem yoluna başvurmalıdır.

7- Bakanlığımıza gönderilen dosyalardan, bazı kamu görevlileri hakkında işledikleri iddia edilen suçlarla ilgili olarak ceza mahkemelerine dava açıldığı, ayrıca bir disiplin soruşturması yapılmadığı anlaşılmaktadır. Oysa sağının işlemiş olduğu ve Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil ve hallerin aynı zamanda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve hallerden birine girdiği düşünüldüğünde bunlar için disiplin soruşturması da yapılması gerekmektedir.

8- Yine yukarıdaki madde ile bağlantılı olarak kişi hakkında disiplin soruşturması açılmadan, Ceza Mahkemesinde devam eden davanın sonucu hatta Yargıtay’daki temyiz sonucunun beklenildiği intikal eden dosyalardan anlaşılmaktadır.

Ceza Mahkemesindeki yargılama süresinin uzunluğu göz önüne alındığında, disiplin açısından iki yıllık ceza verme zaman aşımı süresi geçeceğinden, bundan sonra yapılacak soruşturmanın hukuki bir anlamı olmayacaktır. Oysa 657 sayılı Kanunun 131 inci maddesinde belirtilen “Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktirmez. Memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel teşkil etmez.” hükmü uyarınca disiplin soruşturmasının da ceza mahkemesinde devam eden davaya paralel yürütülmesi ve hakkında Devlet Memurluğundan çıkarma teklifi ile düzenlenen dosyaların ceza mahkemelerinde devam eden davanın sonucu beklenmeden Yüksek Disiplin Kurulunda görüşülmek üzere Personel Genel Müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir.

9- 657 sayılı Kanunun 125 inci maddesinin 2 nci fıkrasında “Disiplin Cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların sicilden silinmesine ilişkin sore içinde tekerrüründe 1 derce ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında 1 derece ağır ceza verilir” denilmektedir. Bu hüküm ile tekerrürden amaçlanan husus, disiplin cezası verilmesine neden olan aynı fiilin tekrarı halinde veya aynı derecede cezayı gerektiren ayrı fiilin üçüncü kez tekrarında fiile tekabül eden cezanın bir derece ağırı olan disiplin cezasının verilmesidir.

Buna göre; aynı fiilin tekrar işlenmesi halinde uygulanacak 125 inci maddedeki ceza, ancak bir kez ağırlaştırılabilmektedir. Tekerrür nedeniyle verilen bir derece ağır cezaya tekrar tekerrür hükümlerinin uygu-lanması mümkün değildir.

Aynı fiilin aynı memur tarafından dördüncü, beşinci, ……….. kez işlenmesi halinde de yapılacak uygulama ilk fiilin işlenmesinden sonra ikinci kez işlenmesi halinde uygulanan tekerrür hükümleri gibi ancak bir derece ve bir kez ağırlaştırılması şeklinde yapılması gerekmektedir.

10- Yine tekerrür hükümleri uyarınca teklifte bulunulan soruşturma dosyalarının incelenmesinden, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasını gerektiren eylem veya fiillerin tekrar işlenmesinden dolayı memura Disiplin Kurullarınca yeni bir Kademe İlerlemesinin Durdurulması cezası verildikten sonra Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası teklifinde bulunularak gönderildiği anlaşılmaktadır. Oysa, Kademe İlerlemesinin Durdurulmasını gerektiren eylem veya hallerin tekerrürü halinde, genel veya özel tekerrür durumuna göre işlenen suçla ilgili olarak ceza uygulanmadan, tekerrür hükümleri uyarınca Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası teklifinde bulunularak soruşturma dosyasının Yüksek Disiplin Kurulunda görüşülmek üzere Personel Genel Müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir.

09.12.1993 gün ve 16977, 04.07.1995 gün ve 6837, 01.07.2003 gün ve 16317 sayılı genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır.

Disiplin ile ilgili iş ve işlemlerin yukarıda açıklanan usul ve esaslar gözetilerek yapılmasını ve herhangi bir ak-saklığa meydan verilmemesini rica ederim.

   Osman GÜNEŞ

        Vali

    Bakan a.

    Müsteşar