Harcırah Hukukunda "Yerleşim Yeri Devamı" Kavramı: Büyükşehir Belediyeleri Bağlamında Yasal Çerçeve ve Uygulama Sorunları
- 17.08.2025
Bu çalışma, kamu personelinin geçici ve sürekli görev yolluklarını düzenleyen 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun, özellikle büyükşehir belediyeleri bağlamında yarattığı yorumsal farklılıkları ve uygulama sorunlarını incelemektedir. 5216 ve 6360 sayılı Kanunlar ile büyükşehir belediye sınırlarının il sınırlarına genişletilmesi, harcırah ödemelerinde "yerleşim yeri" ve "görev yeri" kavramlarının yeniden yorumlanmasını zorunlu kılmıştır. Makale, bu yasal değişikliklerin harcırah ödemelerine etkisini, "yerleşim yeri devamı" kavramı üzerinden değerlendirmektedir. Çalışmada, bu kavramın yasal dayanakları, idari yorumları ve uygulamadaki yansımaları analiz edilmekte, böylece kamu kurumları ve çalışanlar için bir yol haritası sunulmaktadır.
Kamu personelinin mali haklarından biri olan harcırah, görev yeri dışındaki seyahat giderlerini karşılamak amacıyla ödenir. Bu ödemelerin temel koşulu, memurun "memuriyet mahalli" dışında bir yere görevlendirilmesidir. Ancak, büyükşehir belediyelerinin sınırlarının il sınırlarına genişlemesiyle birlikte, bu tanım üzerindeki belirsizlikler ve yorumsal farklılıklar artmıştır. Bir ilin idari sınırları içinde yer alan ancak coğrafi olarak birbirinden uzak ve farklı yerleşim özelliklerine sahip iki nokta arasındaki görevlendirmelerin harcırah hakkı doğurup doğurmayacağı temel bir tartışma konusudur. Bu makale, söz konusu karmaşayı gidermeyi ve konuya ilişkin yasal, idari ve pratik boyutları bir araya getirmeyi amaçlamaktadır.
Bu çalışmada, öncelikle Harcırah Kanunu'ndaki temel kavramlar (harcırah, memuriyet mahalli vb.) tanımlanmakta ve yasal düzenlemeler incelenmektedir. Türk Medeni Kanunu'ndaki yerleşim yeri tanımı ile Harcırah Kanunu'ndaki memuriyet mahalli tanımı arasındaki ilişki ele alınmaktadır. Makale, 5216 ve 6360 sayılı Kanunlarla yapılan idari sınır değişikliklerinin, Harcırah Kanunu'nun 3/g maddesine eklenen "yerleşim yerlerinin devamı niteliğindeki mahaller" ifadesini nasıl anlamlandırmak gerektiğini detaylandırmaktadır. Ayrıca, 39 ve 41 seri numaralı Harcırah Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan idari açıklamalar, konuya ilişkin yorumları somutlaştırmak için kullanılmaktadır.
Yapılan analizler, harcırah ödemelerinde belirleyici olanın sadece idari sınırlar değil, aynı zamanda "yerleşim yeri bütünlüğü" ve "coğrafi devamlılık" olduğunu göstermektedir. Bir yerin, diğerinin devamı niteliğinde olup olmadığının belirlenmesi, konut, işyeri, kamu binaları gibi yapıların toplu halde bulunması ve aralarında boşluk olmaması gibi fiziki özelliklere dayanmaktadır. Bu makalede, görevlendirme mahalli ile mevcut görev mahalli arasındaki ilişkiyi gösteren bir tablo sunularak harcırah ödemelerinin hangi durumlarda mümkün olup olmayacağı görselleştirilmektedir. Bu tablo, idarelerin karar alma süreçlerine rehberlik etmeyi hedeflemektedir.
Çalışma, büyükşehir belediyelerinde görev yapan kamu personelinin harcırah sorununa yönelik kapsamlı bir hukuki ve pratik analiz sunmaktadır. "Yerleşim yeri devamı" kavramının yasal düzenlemeler ve idari kararlar bağlamında doğru anlaşılmasının, hem idarelerin olası kamu zararlarını önlemesi hem de çalışanların haklarının korunması açısından kritik öneme sahip olduğunu vurgulamaktadır. Bu makale, yerel yönetimler, kamu maliyesi ve personel hukuku alanında çalışan akademisyenlere, uygulayıcılara ve yöneticilere değerli bir kaynak sunarak yasal düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
KONTDER
Dergimizin Haziran 2025 sayısına ulaşmak için tıklayınız...
Daha fazlası için: Yerel Yönetim ve Denetim dergimizin Haziran-2025 sayısını okuyabilirsiniz.
Dergimize mobil uygulamamız veya internet sitemiz üzerinden ulaşabilirsiniz. Dergilerimize ulaşmak için tıklayınız...
Saygılarımızla,
KONTDER
Mobil Uygulamamızı İndirmek İçin Tıklayınız. Play Store/ AppStore
X(Twitter): @kontder İnstagram : kontderr