Belediye Personeline Yiyecek Yardımı: Hukuki Çerçeve ve Kamu Zararı Tartışmaları

Mahalli İdareler Stajyer Kontrolörü Berkay YILDIRIM, belediye personeline yönelik yiyecek yardımlarını ve bu yardımların kamu zararı bağlamında değerlendirilmesini konu alan kapsamlı bir çalışma yayınladı. Yıldırım, yazısında, yiyecek yardımının hukuki dayanaklarını, uygulama esaslarını ve bu yardımlara yönelik yargı kararlarını detaylı şekilde ele alarak kamu personeli haklarına ve yönetmelik hükümlerine ışık tutuyor.

Yiyecek Yardımının Hukuki Dayanakları

Yıldırım, yiyecek yardımının anayasal dayanağının sosyal devlet ilkesi olduğunu ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212. maddesi uyarınca memurlara yemek yardımı yapılmasının düzenlendiğini ifade ediyor. İlgili maddeye göre, devlet memurlarına hangi koşullarda ve nasıl yiyecek yardımı yapılacağının, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından hazırlanacak yönetmeliklerle belirlendiğini vurguluyor.

Yazıda, bu çerçevede yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun hükümlerine değinilerek, belediyelerde çalışan memur ve sözleşmeli personelin yiyecek yardımı hakkına sahip olduğu belirtiliyor. Ancak yardımın yalnızca ayni olarak yapılabileceği, nakdi yardımların ise ancak belirli şartlar dahilinde mümkün olabileceği ifade ediliyor.

Sayıştay Kararları ve Kamu Zararı Tartışmaları

Yıldırım, özellikle Sayıştay’ın belediyeler tarafından yapılan yemek yardımlarına ilişkin kararlarını derinlemesine inceliyor. Yazıda, Sayıştay’ın, kesintisiz çalışma esasına dayanmayan personelin öğle yemeği dışında ücretsiz yemek almasının kamu zararı oluşturabileceğine hükmettiği olaylar örneklendiriliyor.

Bir örnek olarak, belediye zabıta personeline yönelik yemek yardımı ile ilgili bir olayda, zabıta memurlarına öğle yemeği dışında verilen öğünlerin kamu zararı olarak değerlendirildiği belirtiliyor. Sayıştay, yemek yardımlarının yalnızca belirli çalışma saatlerine ve kesintisiz çalışmaya dayalı olarak yapılabileceğini ifade ederken, fazla mesai yapan personelin öğün almasının hukuki dayanaktan yoksun olduğunu ileri sürmüş.

Yıldırım, bu kararın dayandığı mantığı değerlendirerek, benzer işlerde çalışan iki personelden birinin hem ücretsiz öğün hem de fazla mesai ücreti alırken, diğerinin yalnızca fazla mesai ücreti almasının adalet duygusunu zedeleyebileceğini dile getiriyor.

Kumanya ve Nakdi Yardım Uygulaması

Çalışmada, kumanya yardımlarının niteliği ve nakdi yardımların hangi koşullarda yapılabileceği konusu da detaylandırılıyor. Cumhurbaşkanlığı’nın 10/2/2022 tarihli yazısına atıf yapılarak, kumanya yardımının esas olarak ayni şekilde yapılması gerektiği ancak toplu sözleşmelerdeki düzenlemeler sayesinde nakdi yardımların mümkün hale geldiği ifade ediliyor.

Yıldırım, 2024 tarihli Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği Uygulama Tebliği’ne dayanarak, yemek yardımının günlük çalışma saatlerine bağlı olarak öğün şeklinde verilmesinin esas olduğunu, ancak bu mümkün değilse kumanya yardımı yapılabileceğini ve bunun idarenin takdirine bırakıldığını belirtiyor.

Vicdani ve Hakkaniyetli Bir Uygulama Gerekliliği

Sonuç kısmında Yıldırım, belediyelerdeki çalışma düzeninin esnekliği ve fazla mesai gerekliliği nedeniyle, zabıta ve itfaiye personelinin fiili çalışma durumunun göz önüne alınmasının önemine dikkat çekiyor. Özellikle semt pazarları, belediye etkinlikleri ve diğer görevlerde ek mesai yapan personelin yiyecek yardımı konusunda mağdur edilmemesi gerektiğini ifade ediyor.

Yıldırım, belediyelerin bu yardımları düzenlerken hukuki çerçeveye uymasının yanı sıra, çalışanların iş yükü ve sosyal haklarını gözeterek daha vicdani bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini savunuyor. Ancak bunun keyfiyete yol açmayacak şekilde ve kamu zararı oluşturmayacak hassas bir denge ile yapılması gerektiğini de vurguluyor.

Yazının tamamı, belediyelerde çalışan personelin sosyal hakları ve bu hakların uygulanmasında karşılaşılan sorunlara dair detaylı bir rehber niteliğinde. Yıldırım’ın değerlendirmesi, kamu yönetimi ve mahalli idarelerde çalışan personel için önemli bir kaynak olarak öne çıkıyor.

Makalemize ulaşmak için Yerel Yönetim ve Denetim dergimizin Ekim-2024 sayısını okuyabilirsiniz. Dergimize mobil uygulamamız veya internet sitemiz üzerinden ulaşabilirsiniz.

Dergimize doğrudan ulaşmak için tıklayınız...

KONTDER

X (Twitter): @kontder     İnstagram : kontderr

Mobil Uygulamamızı İndirmek İçin Tıklayınız: Play Store / App Store